Dla inwestorów i osób zainteresowanych kryptowalutami koniec roku 2020 z całą pewnością upłynął pod znakiem Bitcoina. Od stycznia 2020 roku kurs BTC/USD urósł o około 425%, osiągając 7 stycznia 2021 r. swoje nowe ATH (all time high) na poziomie 37 809,02 USD (według coingecko.com).
Na duży wzrost ceny kryptowaluty niewątpliwie wpływ miała panująca obecnie sytuacja makroekonomiczna i polityka pieniężna banków centralnych będąca odpowiedzią na pandemię koronawirusa. Spadek zaufania do walut tradycyjnych wywołany masową „produkcją” pieniądza napędzającą inflację skierował zainteresowanie inwestorów na alternatywne formy lokowania kapitału.
Dla wartości Bitcoina nie bez znaczenia pozostaje również to, że kryptowaluty coraz częściej stają się przedmiotem zainteresowania dużych instytucji finansowych. Jaka przyszłość czeka zatem Bitcoina i inne waluty wirtualne?
Popularność i regulacje
Spekulacje na temat przyszłej ceny Bitcoina pozostawię analitykom finansowym, skupiając się na prawno-społecznej sferze. Wzrost ceny Bitcoina bez dwóch zdań przełoży się na gwałtowny wzrost jego popularności. Według statystyk Google Trends daleko jeszcze do szczytu zainteresowania Bitcoinem z końca 2017 roku, gdy liczba wyszukiwań tego hasła w Internecie osiągała rekordy.
Nie można jednak pomiąć faktu, że wzrosty kursu głównej waluty wirtualnej gorączkowo komentowane są przez wszystkie portale informacyjne, nie tylko te o tematyce stricte inwestycyjnej. Z dużą dozą prawdopodobieństwa przewidywać można, że medialny szum wokół kryptowalut skupi uwagę nie tylko inwestorów, ale także nadzorcy.
Przypomnieć należy, że choć waluty wirtualne funkcjonują w obrocie gospodarczym już od 2009 r. to dopiero osiem lat później – w wyniku gwałtownego wzrostu zainteresowania nimi przez szerokie grono społeczeństwa – temat ten został oficjalnie podjęty przez Komisję Nadzoru Finansowego i Narodowy Bank Polski. W lipcu 2017 r. organy te wydały wspólny komunikat ws. ryzyka związanego z kryptowalutami zaś w grudniu 2017 r. rozpoczęły kampanię informacyjną uwazajnakryptowaluty.pl.
Zjawisko to nie ma zresztą charakteru odosobnionego – Komisja Nadzoru Finansowego czy Prezes Urządu Ochrony Konkurencji i Konsumentów bacznie przyglądają się jakimkolwiek produktom inwestycyjnym, zyskującym popularność na dużą skalę, ostrzegając przed zagrożeniami z nimi związanymi. Podobnie działo się w odniesieniu do weksli inwestycyjnych czy apart- i condohoteli. Praktyka pokazuje, że kampaniom zwykle towarzyszą faktyczne kroki prawne podejmowane przeciwko podmiotom, które w ocenie organów mogą naruszać przepisy prawne.
Prawne środki zapobiegawcze
Znaczący wzrost zainteresowania inwestorów indywidualnych walutami wirtualnymi może zatem spowodować, że podmioty świadczące usługi związane z obrotem kryptowalutami znajdą się pod czujnym okiem organów władzy publicznej. Co to oznacza w praktyce?
Komisja Nadzoru Finansowego może w szczególności weryfikować, czy dany przedsiębiorca nie podejmuje określonego rodzaju działalności bez wymaganego prawem zezwolenia. Przykładowo, czy nie świadczy usługi doradztwa inwestycyjnego czy zarządzania aktywami, które zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi zastrzeżone są wyłącznie dla domów maklerskich. Weryfikacja może też dotyczyć tego, czy przedsiębiorca w sposób nieuprawniony nie posługuje się określeniami zastrzeżonymi na rzecz podmiotów rynku finansowego, np. „giełda instrumentów finansowych”.
W przypadku, gdy KNF złoży zawiadomienie o możliwości popełnienia przez przedsiębiorcę określonego przestępstwa (określonego w art. 6b ust. 1 ustawy o nadzorze nad rynkiem finansowym) podmiot umieszczany jest jednocześnie na liście ostrzeżeń publicznych Komisji Nadzoru Finansowego. Z kolei Prezes UOKiK może w szczególności wydać ostrzeżenie konsumenckie, gdy stwierdzi, że przedsiębiorca stosuje nielegalną praktykę, która może narazić szeroki krąg konsumentów na znaczne straty finansowe lub niekorzystne skutki.
Nadciąga fala scamów
Nie jest moją rolą oceniać skuteczność tego typu przedsięwzięć w zapobieganiu patologiom i nadużyciom na rynku finansowym. Nie mam jednocześnie wątpliwości, że upowszechnienie walut wirtualnych stworzyło cyberprzestępcom nowe pole do działania. Na fali popularności Bitcoina i altcoinów wybiło się wiele piramidalnych systemów, które z kryptografią i technologią blockchain nie mają zwykle nic wspólnego.
Nieuczciwi przedsiębiorcy powołując się na wykresy wskazujące gwałtowne wzrosty kursu kryptowalut starają się przekonać potencjalnych inwestorów do ulokowania swoich środków obiecując niebotyczne zyski. Niestety, brak finansowej świadomości społeczeństwa sprawia, że wielu niedoświadczonych inwestorów daje się oszukać, myśląc, że skoro cena Bitcoina w ostatnim roku wzrosła o około 425%, to obietnica zysku na poziomie 150% rocznie wydaje się być całkiem wiarygodna (sic!).
Skala działalności przestępców podszywających się pod legalne projekty blockchainowe jest zatrważająca. Tylko w samym 2019 r. całkowita wartość środków przetransferowanych do scamów przekroczyła 4 miliardy dolarów. Eksperci prognozują, że za 2020 r. wartość ta może być jeszcze wyższa z uwagi na mnogość przestępstw wykorzystujących pandemię COVID-19.
Konkluzja: pozytywne regulacje
Podsumowując, należy wskazać, że tendencja do skrupulatniejszej weryfikacji regulatora określonych form inwestycji w miarę wzrostu ich popularności nie jest charakterystyczna wyłącznie dla polskiego rynku. O tym, że wzrost popularności Bitcoina stanie się najprawdopodobniej katalizatorem ściślejszej regulacji walut wirtualnych donoszą również media zagraniczne.
O ile działania te przyczynią się do walki z cyberprzestępcami i pozwolą wyeliminować z rynku nieuczciwe projekty, to należy przyjąć je z aprobatą. Oby jednak działania nadzorców nie zmierzały do marginalizacji roli kryptowalut w obrocie gospodarczym, bo to wbrew pozorom może wyrządzić inwestorom więcej szkody, przenosząc obrót tymi aktywami do tzw. szarej strefy.
Zastrzeżenie: Poglądy wyrażone w tym artykule są poglądami autora i niekoniecznie reprezentują lub odzwierciedlają poglądy BeInCrypto.
– – –
Aleksandra Kopeć
Prawnik w Dziale Prawa Rynku Kapitałowego w kancelarii Sadkowski i Wspólnicy. Prowadzi bloga na FinLegalTech, którego celem jest objaśnienie wątpliwości prawnych związanych z implementacją nowych technologii na rynku finansowym. Realizuje zadania z związane z obrotem instrumentami finansowymi, emisją papierów wartościowych oraz obsługą prawną towarzystw funduszy inwestycyjnych i domów maklerskich. Posiada rozległą wiedzę w obszarze walut kryptograficznych. Do zakresu jej szczególnych zainteresowań zawodowych należą prawne aspekty wykorzystywania nowych technologii na rynku finansowym (blockchain, DLT, AI & ML) oraz alternatywne metody pozyskiwania kapitału (Initial Coin Offering i crowdfunding). Zajmuje się też obszarem compliance oraz przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/ CFT). W swojej praktyce zawodowej doradza również start-upom oraz podmiotom z branży innowacyjnych technologii.
Czytelników BeInCrypto Polska zachęcamy też do obejrzenia niedawnego odcinka Prawa Kryptowalut, gdzie Aleksandra Kopeć wraz z Majkiem Satoshi dyskutują regulacje w UE.
Trusted
Wyjaśnienie
Wszystkie informacje zawarte na naszej stronie internetowej są publikowane w dobrej wierze i wyłącznie w ogólnych celach informacyjnych. Wszelkie działania podejmowane przez czytelnika w związku z informacjami znajdującymi się na naszej stronie internetowej odbywają się wyłącznie na jego własne ryzyko.
